بررسی اکولوژی جوانه زنی بذر و ظهور گیاهچۀ ساق ترشک (rumex crispus l.) و کوزه قلیانی (silene conoidea l.)

به منظور بررسی اکولوژی جوانه­زنی بذر و ظهور گیاهچۀ ساق­ترشک و کوزه قلیانی، آزمایش­هایی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در پاییز و زمستان 1388 در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید.  تیمارهای آزمایشی شامل نور (نور/تاریکی و تاریکی مداوم)، دماهای متناوب شب/روز (5/10، 10/20، 15/25، 20/30 و 25/35 درجه سانتی­گراد(، تنش شوری (صفر (شاهد)، 10، 20، 40، 80، 160، 320 و 640 میلی­مولار)، تنش خشکی (صفر (شاهد)، 1/0-، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0- و 1- مگاپاسکال)، ph (چهار تا ده) و عمق کشت (صفر تا چهار سانتی­متر) بودند.  نتایج نشان داد که جوانه­زنی بذور ساق­ترشک، تحت تاثیر شرایط نور/تاریکی و تاریکی مداوم قرار نگرفت. بذور ساق­ترشک در دامنه وسیعی از دماهای متناوب تست شده در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 85 درصد جوانه زدند و جوانه­زنی آن در دمای 5/10 درجه سانتیگراد متوقف شد. بذور علف­هرز کوزه قلیانی در دامنه دماهای متناوب 15/25 درجه سانتی­گراد و پایین­تر در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 70 درصد جوانه­زنی داشتند، اما در دماهای بالاتر از 15/25 درجه سانتی­گراد جوانه­زنی به خصوص در شرایط نور/تاریکی کاهش محسوسی داشت.  بذور ساق­ترشک و کوزه قلیانی تا شوری 160 میلی­مولار بیش از 85 درصد جوانه­زنی داشته و جوانه­زنی آنها در پتانسیل اسمزی 8/0- مگاپاسکال به ترتیب 60 و 90 درصد بود.  بذور ساق­ترشک و کوزه قلیانی در دامنۀ ph چهار تا ده حدود 90 درصد جوانه زدند.  عمق دفن بذر، سبز شدن گیاهچه­های ساق­ترشک و کوزه قلیانی را بطور معنی­داری کاهش داد، به طوری­که از عمق بیشتر از سه سانتی­متر گیاهچه­ای سبز نشد و حداکثر سبز شدن (به ترتیب 98 و 7/74 درصد) مربوط به بذوری بود که در سطح خاک در زیر سه لایه کاغذ صافی کشت شدند.